انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی

گزارش نشست زنان و جنگ در دانشکده ادبیات دانشگاه الزهرا

با همکاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی و گروه زبان روسی دانشگاه الزهراء نشست زنان و جنگ روز دوشنبه 29 مهرماه 1398 ساعت 10:00 در محل تالارحافظ دانشکده ادبیات دانشگاه الزهرا(س) با سخنرانی خانم فرزانه فخریان مترجم و پژوهشگر ادبی و خانم دکتر وجیهه رضوانی عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا با حضور دانشجویان از دیگردانشگاه‌ها از جمله تهران، شهید بهشتی و تربیت مدرس برگزار گردید.

پس از تلاوت آیات کلام الله مجید، کلیپی درباره حضور زنان در جنگ که توسط دانشجویان گروه زبان روسی خانمها سارا بهروش و زهرا آذریان تهیه شده بود به نمایش درآمد.

سپس خانم دکتر رضوانی به چگونگی شکل‌گیری نگارش اثر خانم سوتلانا الکسییویچ روزنامه نگار بلاروسی پرداختند. وجیهه رضوانی در مورد تاثیر الکسی آداموویچ در شروع نگارش این اثر بنا به روایت نگارنده سخنانی را ایراد نمودند.

جمع‌آوری خاطرات زنان و دختران نوجوانی که در سال های 1941 تا پایان جنگ دوم جهانی و به تعبیر روسها «جنگ بزرگ میهنی» حضور داشته‌اند کاری بس دشوار و طاقت فرسا بود به دو دلیل: یک امتناع زنان حاضر در جنگ برای بازگویی روایات و قصه‌های خود و دیگری به دلیل فشارهای دستگاه امنیتی و سانسور شوروی در جرح و تعدیل مطالب گردآوری شده به اتهام پاسیفیسم و خفیف شمردن نقش قهرمانی زنان. تا سالهای 1983 خاطرات به صورت پاورقی درمجله «اکتبر» به چاپ می‌رسید. در اواخر دهه 80 خاطرات به صورت یک کتاب منسجم با تیراژ بالای 2 میلیون نسخه هم به چاپ رسید. در دوران پروسترویکا با بهبود فضای اجتماعی سیل نامه‌های گسیل شده به سوتلانا شدت یافت و برای او امکان افزودن بخش‌های جدید به کتاب فراهم گردید.

خانم دکتر رضوانی از منظر اعتقادی روایات دو کتاب «دا» و «جنگ چهره زنانه ندارد» را مورد مقایسه قراردادند زیرا در کتاب جنگ چهره زنانه ندارد، به تالمات و رنج‌های عمیق روحی و جسمی این زنان می‌پردازد در حالی که به موازات آن همین دردها که منشا انسانی و روحانی دارد به دلیل باورهای عمیق مذهبی و اعتقادی در رزمندگان زن دفاع مقدس به طیب خاطر و رضایت قلبی در روایات دا پذیرفته می شود.

سپس خانم فرزانه فخریان پژوهشگر ادبی و مترجم در خصوص کتاب «دا» و وجوه تمایز آن با اثر خانم الکسییویچ مطالبی را ایراد فرمودند. ایشان به نمونه‌هایی ازین دست که در ادبیات پایداری جای می‌گیرند اشاره کرده و خاطرنشان ساختند کتاب «دا» در برگیرنده وجوه تاریخی، فرهنگی، اعتقادی ما ایرانیان در 8 سال دفاع مقدس همچون شاهدی از تمامی لحظات می‌باشد. کتاب «دا» به مثابه یکی از اثر گذارترین، اصیل ترین روایات پشت جبهه به شمار می رود.

در ادامه خانم فخریان به این مساله پرداختند که در تمایز به حضور زنان در جنگ ایران و روسیه می‌بایست به عدم فراخوان زنان در جنگ ایران اشاره نمود که متاسی از حکم عدم وجوب جهاد بر زنان است و هر کسی که به میل خود در این نبرد شرکت نموده چیزی جز ایثار و از خودگذشتگی نبوده است. اما در روسیه و در جنگ جهانی دوم علی رغم ترغیب افکار و اذهان عمومی برای شرکت در جنگ به دلیل نبود نیروی ذکور به فراخواندن زنان به جنگ روی آوردند، و ازین رو درمبحث ارزشی اختلاف بسیاری است.

ایشان با خواندن بخش‌هایی از کتاب که به مسایل و نیازهای جسمی و روحی زنان می پرداخت به مقایسه فضای موجود در جبهه‌های ایران و روسیه پرداختند که تا حد امکان این نیازمندی‌ها در روایات زنان روس نادیده گرفته می شود و عملا زنان از درجه و اعتبار پایین تری نسبت به مردان برخوردار بودند در حالی که نیازهای عاطفی و جسمی زنان و نهاد خانواده در دفاع مقدس بسیار پررنگ بود.

در ادامه دانشجویان حاضردر جلسه به بیان خاطرات و دیدگاه‌های موافق و مخالف خود در این زمینه پرداختند.

گزارش کارگاه تخصصی با موضوع Полемика М. Бахтина с формалистами. Концепция эстетического объекта

کارگاه تخصصی با موضوع Полемика М.Бахтина с формалистами. Концепция "эстетического объекта  در تاریخ 18 اسفندماه 1397 پس از مجمع عمومی سالیانه انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی در سالن حکمت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به همت انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی و حمایت گروه زبان‌های خارجی شورای بررسی متون و همکاری گروه زبان روسی دانشگاه الزهراء برگزار گردید. مدرس این کارگاه تخصصی سرکار خانم دکتر اکسانا کرافچنکو استاد اعزامی دانشگاه ملی دونتسک و مدیر گروه فرهنگ‌های جهانی و داخلی بودند. این کارگاه به جهت دانش‌افزایی استادان و آشنایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی با مارتین باختین و مباحثه ایشان با فرمالیست‌ها و مفهوم «زیبایی شناسی» برگزار شد و خانم دکتر کرافچنکو با دسته‌بندی موضوعات به صورت آموزشی به تفضیل نکات را تشریح کردند.

در پایین مراسم ضمن ثبت تصاویر یادگاری، از ایشان به جهت برگزاری کارگاه و همکاری گسترده در به نتیجه رساندن تفاهمنامه همکاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات و دانشگاه ملی دونتسک با اهدا لوح تقدیر از طرف رئیس و دبیر انجمن تجلیل به عمل آمد.

گزارش نشست علمی در پایگاه جهان اسلام و مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری

اساتید دعوت شده به دومین همایش بین المللی زبان و ادبیات روسی، در روز آخر مراسم به جلسه‌‌ای در پایگاه جهان اسلام ISC و مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری دعوت شدند.

دکتر کریمی‌مطهر دبیر شورای بررسی متون در ابتدای نشست با پایگاه جهان اسلام، ضمن معرفی مهمانان به بیان اقدامات صورت گرفته توسط انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی جهت برگزاری این همایش بین المللی پرداخت و به دستاوردهای آن اشاره کردند و از حمایت‌های صورت گرفته توسط پایگاه جهان اسلام ISC و مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری قدردانی کرد.

سپس دکتر محمدجواد دهقانی رئیس محترم پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، ضمن خير مقدم و خوش آمدگویی به مهمانان، به تشريح ماموریت‌های ISC و مرکز منطقه‌ای در سطح ملی و بين‌المللی و پایگاه‌های اطلاعاتی و خدمات این پایگاه پرداخت و با به تصوير کشيدن مجلات 48 کشور که در ISC نمايه می‌شوند، به عنوان يک نمونه عينی، نمودار رشد نشريات دانشگاه‌های روسيه در حوزه‌های موضوعی مختلف بين سال های 2000-2016 را نشان داد و گفت: روسيه در سال 2016 بالاترين رتبه را با توجه به حجم انتشارات علمی خود داشته است.

در ادامه، رئیس اداره همکاری‌های علمی بين المللی رایسست و ISC، ضمن بیان مختصری از تاریخچه تاسیس رایسست، به فعاليت هاي مهم اين مرکز برقراري نظام مبادله الكترونيكي اطلاعات بين پژوهشگران ايراني و كشورهاي منطقه، تاسيس انواع پايگاه‌هاي اطلاعاتي، انتشار گزارش‌هاي پژوهشي، نشريات علمي و كتاب‌هاي فارسي و غيرفارسي، حمايت از پژوهش‌هاي داخلي و منطقه‌اي در حوزه‌هاي علوم و فناوري، و برقراري ارتباط و همكاري علمي با بخش‌هاي صنعتي، خدماتي و آموزشي براي شناسايي نيازها و تامين اطلاعات مورد نياز آنها اشاره كرد. وی همچنين به برخی زمينه‌های بالقوه همکاری مرکز و ISC و با ساير دانشگاه‌ها شامل حمايت مادی و معنوی از کنفرانس‌های علمی، چاپ نشريات علمی و معتبر دانشگاه‌ها، تعاملات دو جانبه در تاليف کتب، تاسيس شاخه در دانشگاه‌های دارای کرسی زبان و ادب فارسی در دانشگاه‌های سراسر دنيا اشاره کرد.

در ادامه خانم دکتر یحیی‌پور سردبیر مجله پژوهشنامه زبان و ادبیات روسی به انتشار تنها مجله روسی زبان توسط انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی در ایران اشاره کرد و باتوجه اینکه این مجله جز مجلاتی است که بالاترین رتبه را میان مجلات معتبر وزارت علوم کسب کرده، خواستار اضافه کردن زبان روسی به زبان‌های مورد حمایت ISC شدند و پس از آن تعدادی از حاضران به نمايندگی از مهمانان شامل اساتيد دانشگاه‌های علوم انسانی روسيه، دانشگاه دولتی مینسک، دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ، دانشگاه علوم شرقی در قزاقستان، دانشگاه زاگرب کرواسی، دانشگاه تربيت معلم مسکو و ...  نيز ضمن تقدیر از امکان فراهم شده در شيراز، نقش رایسست و ISC را در امر تبادل اطلاعات علمی و نيز رتبه‌بندی نشريات، دانشمندان و اساتيد کشورها کليدی دانستند. همچنين آنان معرفی راهکاری های جهانی نمودن تولیدات علمی و معرفی دانشگاه‌ها، نشریات برتر، نویسندگان و آثار برتر علمی جهان توسط ISC را کمک شایانی به سیاستگذاری‌های صحیح علمی در دانشگاه‌ها برشمردند و برای برقراری ارتباطات علمی، ايجاد شاخه‌ی مرکز در دانشگاه‌های خود، نمايه شدن نشريات در ISC و ... ابراز تمايل نمودند.

گزارش نشست علمی بررسی روند تحلیل واژه ساختی مجموعه های واژگانی (بر پایه مجموعه واژگانی اصطلاحات هوایی)

نشست تخصصی کمیته فرهنگ‌نگاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی در تاریخ 97.07.15 از ساعت 10 الی 12 در سالن میرحسنی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس برگزار گردید.

در ابتدای این نشست آقای دکتر بهارلو عضو هیئت علمی گروه زبان روسی دانشگاه تربیت مدرس فعالیت های کمیته فرهنگ‌نگاری در سال گذشته و چشم انداز پیش رو را بیان کردند و سپس سخنران دوم آقای مهدی شجاعی دانشجوی دکتری رشته آموزش زبان روسی دانشگاه تربیت مدرس به بررسی روند تحلیل واژه ساختی مجموعه های واژگانی (بر پایه مجموعه واژگانی اصطلاحات هوایی) پرداختند. ایشان ضمن اشاره به اهمیت اصطلاح شناسی و اصطلاح سازی؛ نقش آن در ترجمه متون تخصصی و تدوین فرهنگ لغات پرداخته و پس از آن روش‌های ساخت اصطلاح در زبان‌های روسی و فارسی را مطرح نمودند و در ادامه‌ی به مقایسه آنها پرداختند.

در این نشست بررسی تعاریف اصطلاحات کلیدی در حوزه اصطلاح شناسی (اصطلاح، تفاوت واژه با اصطلاح، اصطلاح شناسی، مجموعه اصطلاحات و روش¬های ساخت اصطلاح در زبان روسی  و فارسی و مقایسه روش-های ساخت اصطلاحات در زبان های روسی و فارسی) مطرح شد و در پایان به نقش و اهمیت آشنایی با روش های ساخت اصطلاحات به منظور رسیدن به ترجمه مطلوب در متون تخصصی و تدوین فرهنگ لغات تخصصی پرداخته شد.

این نشست به همت انجمن علمی دانشجویی زبان روسی و کمیته فرهنگ‌نگاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی و همکاری گروه زبان روسی و دفتر واژه گزینی نظامی برگزار گردید.